ĐAU THƯỢNG VỊ LÀ BỆNH GÌ? VÌ SAO BỊ ĐAU THƯỢNG VỊ

Nói đến đau thượng vị nhiều người nghĩ ngay đến cơn đau của bệnh dạ dày. Trên thực tế, có rất nhiều lý do gây đau ở thượng vị, có thể là biểu hiện của tiêu hóa thông thường nhưng cũng có thể là những bệnh nguy hiểm khác, không chỉ mỗi bệnh dạ dày. Vậy nguyên nhân đau vùng thượng vị là gì và xử trí như thế nào, bài viết sau sẽ làm rõ những vấn đề ấy.

1. Đau thượng vị là gì?

Thượng vị là vùng ở trên rốn và nằm ngay dưới mũi xương ức. Cơn đau thượng vị có thể là đau thắt, đau nhói, đau âm ỉ đi kèm với hiện tượng ợ hơi hoặc các trường hợp viêm tụy cấp bệnh nhân đau dữ dội như dao đâm. Đau thượng vị phổ biến nhất với triệu chứng ợ hơi, chủ yếu xuất hiệu sau khi ăn xong, đặc biệt là sau ăn đồ chua, cay nóng,... hoặc uống nhiều rượu - bia.

2. Triệu chứng đau thượng vị điển hình 

Tùy vào nguyên nhân gây bệnh mà triệu chứng đau thượng vị khác nhau và sẽ có những triệu chứng đi kèm. Một số triệu chứng được xem là điển hình của chứng đau thượng vị như:

• Nóng rát hoặc châm chích ở vùng bụng

• Đau âm ỉ hoặc đau từng cơn dữ dội

• Đầy bụng, khó tiêu hoặc khó nuốt

• Buồn nôn, nôn mửa

• Hơi thở khó khăn

• Cơn đau nhói có thể kéo dài vài phút hoặc vài giờ sau khi ăn

3. Đau thượng vị là dấu hiệu của bệnh gì?

Đau vùng thượng vị là một triệu chứng phổ biến của một số bệnh như đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa dài hạn hay ngắn hạn. Ngoài ra, đau thượng vị cũng có thể liên quan đến các cơ quan khác như tụy, mật hoặc các bệnh lý cơ quan khác ngoài hệ tiêu hoá. Những nguyên nhân đau thượng vị có thể gặp:

• Loét dạ dày: Loét dạ dày giai đoạn đầu thường tự lành lại nhưng khi vết loét lớn rất dễ gây ra các biến chứng nghiêm trọng như: thủng dạ dày, ung thư dạ dày,... Cơn đau thượng vị do loét dạ dày cũng thường kéo đến với buổi đêm hoặc khi đói kèm theo triệu chứng nóng rát, ợ chua và ợ hơi,...

• Viêm dạ dày: Là tình trạng tổn thương lớp niêm mạc dạ dày. Đây là tổn thường gặp ở mọi đối tượng thuộc mọi lứa tuổi, phần lớn bệnh nhân viêm dạ dày tá tràng không có triệu chứng mà chủ yếu có triệu chứng là do viêm cấp tính. Các triệu chứng có thể gặp: đau vùng thượng vị khi đói hoặc sau khi ăn, ăn nhanh no, ậm ạch khó chịu vùng thượng vị sau ăn.

• Trào ngược dạ dày: Bệnh xảy ra khi dịch axit ở trong dạ dày thường xuyên chảy ngược vào ống thực quản và làm cho niêm mạc thực quản bị kích ứng. Người già là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh lý này nhất.

Bệnh trào ngược dạ dày thường gây nên cảm giác đau tức ở thượng vị. Cơn đau ở trường hợp này có xu hướng lan ra cánh tay và sau lưng hoặc lan đến ngực nên nhiều người nhầm lẫn với bệnh lý về tim và phổi. Thực tế là do axit dạ dày trào ngược lên làm kích thích các đầu mút sợi thần kinh ở bề mặt niêm mạc thực quản nên khiến cơn đau lan ra các vị trí như trên.

• Viêm tụy cấp: Khi các enzym tiêu hóa được kích hoạt lúc vẫn còn trong tuyến tụy, chúng sẽ kích thích các tế bào của tuyến tụy và gây ra tình trạng viêm. Các triệu chứng của viêm tụy bao gồm đau bụng thượng vị, đau lan ra sau lưng, buồn nôn, nôn, đầy chướng bụng, sốt, mạch nhanh…

• Sỏi mật: Túi mật là một cơ quan có chức năng lưu trữ mật, sau đó được giải phóng dịch mật vào ruột giúp tiêu hoá thức ăn. Khi các thành phần mật trở nên mất cân bằng, sỏi mật có thể hình thành. Nếu một viên bị mắc kẹt trong ống cổ túi mật có thể gây đau vùng thượng vị dữ dội. Bệnh sỏi mật có thể kèm theo triệu chứng vàng mắt, vàng da, và có thể gây sốt.

• Viêm thực quản: Tình trạng này xảy ra khi niêm mạc thực quản bị viêm. Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này là trào ngược dạ dày, dị ứng, nhiễm trùng, hoặc kích ứng mãn tính do thuốc. Nếu không điều trị, theo thời gian, có thể dẫn đến sẹo trên niêm mạc thực quản. Các triệu chứng phổ biến ngoài đau thượng vị còn gây nóng rát ở ngực hoặc cổ, ợ chua, ho, khó nuốt hoặc đau khi nuốt.

• Tiền sản giật: Nếu đau vùng thượng vị nhẹ là triệu chứng phổ biến của mẹ bầu do áp lực bào thai đang đè nặng lên vùng bụng. Điều này là do thay đổi nội tiết tố cũng như quá trình tiêu hóa của người mẹ. Ngoài đau thượng vị, mẹ bầu còn có triệu chứng ợ nóng thường xuyên. Tuy nhiên, nếu đau ở vùng thượng vị dữ dội có thể là triệu chứng nghiêm trọng của tình trạng tiền sản giật. Đây là tình trạng khá nguy hiểm có thể nguy hiểm đến tính mạng của hai mẹ con, nên cần bác sĩ theo dõi.

• Ung thư tuyến tụy: Nếu đau thượng vị kèm theo các triệu chứng sụt cân không rõ nguyên nhân, đường huyết tăng cao, thì nên thăm khám sức khỏe càng sớm càng tốt.

• Các bệnh lý về gan, mật: Bao gồm viêm túi mật, áp-xe gan cũng gây là những cơn đau vùng trên rốn. Những triệu chứng đi kèm như sốt, vàng da, buồn nôn, đau lan lên vai, sau lưng, lan khắp vùng bụng, gan sưng to, ấn kẽ sườn đau, sốc nhiễm khuẩn…

• Các bệnh lý khác của hệ tiêu hóa: Các bệnh lý phổ biến như ngộ độc thức ăn, nhiễm trùng, nhiễm độc tiêu hóa, viêm ruột thừa. Bệnh nhân sẽ thấy các triệu chứng đi kèm như nôn, buồn nôn, sốt, chướng bụng, tiêu chảy, đi phân lỏng lẫn máu hoặc chất nhầy.

• Các bệnh lý ngoài đường tiêu hóa: Đau vùng thượng vị có thể liên quan đến những bộ phận ngoài ổ bụng như tim, phổi, màng phổi, cơ hoành… Bệnh nhân suy tim, bị nhồi máu cơ tim có thể có triệu chứng đau bụng trên rốn, kèm khó thở, hoặc có thể ngất đi. Hay những người bị viêm phổi thùy dưới, áp-xe phổi, viêm hoặc áp-xe trung thất, cơ hoành… có thể tổn thương các bộ phận lân cận đường dẫn truyền thần kinh kích thích đau ở vùng thượng vị. Trong trường hợp này, người bệnh có thể nhầm lẫn bản thân bị các bệnh tiêu hóa.

4. Đau thượng vị cần gặp bác sĩ khi nào?

Trong những trường hợp đau thượng vị có những biểu hiện hoặc kèm theo những triệu chứng sau đây cần đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện uy tín để thăm khám:

• Cơn đau dạ dày trở nên nặng hơn, hoặc di chuyển đến phần dưới bên phải của bụng

• Xuất hiện đau ngực, hoặc cơn đau lan ra ngực, lưng, cổ, vai và cánh tay

• Nôn ói liên tục 12 giờ

• Người mất nước dù không đi tiểu, mắt trũng, da khô

• Đi tiêu ra phân đen hoặc lẫn máu

• Khó thở, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu

• Đau bụng, kèm nôn, sốt trên 38 độ C

• Bụng chướng

• Các triệu chứng ngày một nặng hơn hoặc xuất hiện triệu chứng mới

• Đau bụng xảy ra do chấn thương, té ngã, hay bị đánh vào vùng bụng

Đau thượng vị nếu không được thăm khám và chẩn đoán kịp thời sẽ dẫn tới những biến chứng nguy hiểm hơn. Do đó, Khi có những biểu hiện bất thường, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời. Để được tư vấn và đặt lịch thăm khám tại Đa khoa Quốc tế Việt - Nga, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 1900 3130.

#đau_thượng_vị #боли_в_эпигастральной_области #Тошнота #Диарея #Анемия #желудочный_рефлюкс #пищеводный_рефлюкс #скрининг_рака #Удаление_полипа_толстой_кишки #колоноскопия #Вздутие_живота #опухоль #рак_желудка #Желудочно_кишечная_эндоскопия #гастроскопия #колоноскопия #желудочно_кишечное_кровотечение #дефекация_без_контроля